23 sierpnia 1939 roku, w Moskwie został podpisany tzw. pakt o nieagresji pomiędzy Rzeszą a Związkiem Sowieckim. Zwany od nazwisk ministrów spraw zagranicznych obu państw paktem Ribbentrop-Mołotow, oznaczał nawiązanie współpracy sowiecko-niemieckiej w dziele podporządkowania sobie przez te kraje państw Europy Środkowo-Wschodniej. Tajny protokół dodatkowy rozstrzygał o podziale – wedle uzgodnionej linii demarkacyjnej – między obu agresorów ziem Rzeczypospolitej, a następnie innych krajów regionu.
Właśnie w rocznicę podpisania Paktu, od 2008 roku, obchodzony jest Europejski Dzień Pamięci Ofiar Stalinizmu i Nazizmu, którego celem jest upamiętnienie ofiar masowych deportacji i eksterminacji, a także zakorzenienie demokracji oraz wzmocnienie pokoju i stabilizacji w Europie.
Jak podaje polski IPN, w tym roku główne obchody Europejskiego Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych odbędą się w Estonii, a ich częścią będą uroczystości w Tallinie, organizowane przez Estoński Instytut Pamięci Historycznej i Ministerstwo Sprawiedliwości Estonii, podczas których otwarty zostanie Memoriał Ofiar Komunizmu. Wydarzeniem towarzyszącym będzie międzynarodowa konferencja pt. „Utopia, która nie doszła do skutku mimo milionów ofiar? Zbrodnie komunistyczne i pamięć europejska”. IPN będzie reprezentował dr Władysław Bułhak z Biura Badań Historycznych.